Tiếng Nga - Kết nối bốn phương

“Triệu đóa hồng”, “Đôi bờ”, “Tình ca du mục”…những bản tình ca của đất  nước Nga dẫu thời gian có biến đổi nhưng vẫn luôn sống bền bỉ trong tâm trí của các thế hệ người Việt. Chuyên tiếng Nga cũng vậy, trải qua bao thăng trầm của lịch sử, tiếng Nga đang ngày càng có chỗ đứng và khẳng định được vị thế của mình trong sự nghiệp giáo dục của tỉnh Hải Dương.

Chuyên tiếng Nga được biết đến là một trong những lớp chuyên có mặt sớm nhất tại trường Phổ thông Năng khiếu Hải Hưng (thành lập tháng 9/1984, nay là trường THPT chuyên Nguyễn Trãi), là lớp chuyên đầu tiên của khối chuyên Ngữ được giảng dạy tại nhà trường (bao gồm chuyên tiếng Anh, chuyên tiếng Pháp và chuyên tiếng Nga). Trải qua bao sự kiện lịch sử, cùng với sự biến đổi của thời gian, chuyên tiếng Nga ngày càng có chỗ đứng và khẳng định được vị thế của mình trong sự nghiệp giáo dục của tỉnh Hải Dương.

I. Quá trình hình thành và phát triển

1. Từ lúc thành lập trường (9/1984) đến năm 1990

Trong những năm đầu thành lập, các lớp khối chuyên phải học ghép. Nhiều tiết học sinh phải di chuyển sang trường Hồng Quang để học nhờ do cơ sở vật chất của trường còn quá khó khăn. Thời kì đầu, đội ngũ giáo viên chủ yếu từ Hồng Quang chuyển về. Sau đó dần dần hình thành đội ngũ giáo viên mới, một số là từ trường khác chuyển tới, một số là học sinh cũ của trường đã tốt nghiệp Đại học nối nghiệp thầy cô xây dựng tiếp sự nghiệp trồng người, một số thầy cô giáo của trường đã đạt trình độ Thạc sĩ. Thời kì ấy số lượng học sinh tại các lớp còn khá khiêm tốn, tuy nhiên tiếng Nga vẫn luôn là môn học được săn đón và theo học bởi một lượng học sinh đáng kể.

2. Từ năm 1991 đến những năm đầu thế kỷ XXI :

Từ năm 1991, sự tan rã các quốc gia ở Liên bang Xô Viết đã gây ra những ảnh hưởng ít nhiều đến việc học và dạy tiếng Nga. Nhiều trường không còn học tiếng Nga, nhiều giáo viên tiếng Nga phải chuyển sang học tiếng Anh hoặc làm các công việc khác. Nhu cầu học tiếng Nga của học sinh giảm đi rõ rệt. Nhiều học sinh chuyên Nga của trường phải học ghép với lớp Pháp và lớp Anh. Tiếng Nga mất dần vị trí đứng đầu, trở thành một ngôn ngữ ít phổ biến trong ngành giáo dục cũng như trong xã hội.

Mặc dù số lượng học sinh tiếng Nga của một số tỉnh có giảm, thậm chí có tỉnh còn bỏ cả việc dạy và học tiếng Nga, nhưng trường THPT chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương vẫn duy trì các lớp chuyên tiếng Nga với số lượng mỗi lớp trên 30 em. Dẫu có như vậy các em học sinh lớp chuyên Nga vẫn không nản lòng, luôn cố gắng học tập vươn lên và thường đạt giải cao trong các kỳ thi chọn học sinh giỏi vùng  Duyên hải đồng bằng Bắc Bộ, HSG tỉnh, HSG Quốc gia, thi Olympic tiếng Nga và được đi du học với học bổng toàn phần ở Liên bang Nga. Hàng năm có 99% học sinh học Tiếng Nga thi đỗ vào các trường Đại học top đầu theo nguyện vọng 1, như trường Đại học Ngoại thương, Đại học Hà Nội, Đại học Quốc gia,... nhiều em đạt vị trí thủ khoa khối D2. Để đạt được những thành tích như vậy là nhờ có sự quan tâm sâu sát của lãnh đạo UBND tỉnh, UBND thành phố, Sở GD&ĐT Hải Dương; sự chỉ đạo sát sao, động viên kịp thời của Lãnh đạo nhà trường; trách nhiệm cao của tập thể giáo viên tiếng Nga và sự cố gắng nỗ lực của chính các học sinh chuyên Nga; sự chia sẻ và phối hợp chặt chẽ của cha mẹ học sinh.

Đến nay cũng giống như sự phát triển của đất nước Nga, chuyên tiếng Nga cũng đang đứng dậy mạnh mẽ từ bờ vực, dần quay trở lại đường đua giữa muôn vàn ngôn ngữ khác nhau. Số lượng học sinh học tiếng Nga đã tăng lên đáng kể, còn trở thành nguyện vọng 1 của một bộ phận học sinh muốn tham gia thi tuyển vào trường THPT chuyên Nguyễn Trãi. Số điểm để đỗ vào chuyên Nga cũng vì thế mà tăng lên không ít, trở thành một trong những môn có tỉ lệ chọi khá cao. Điển hình hơn nữa chính là những thành tích cao đến từ các cuộc thi HSG cấp tỉnh, HSG vùng  Duyên hải và đồng bằng Bắc Bộ, HSG QG, Olympic tiếng Nga, ... với rất nhiều học sinh nhận được học bổng toàn phần du học Nga. Có thể nói, dù trong thời điểm nào, hoàn cảnh nào việc học tập, giảng dạy của giáo viên và học sinh bộ môn tiếng Nga cũng mang tinh thần tiến lên.

II. Các thầy cô đã và đang giảng dạy tại trường

1. Thầy giáo Nguyễn Đức Huỳnh về trường từ những ngày đầu thành lập trường Phổ thông Năng khiếu Hải Hưng (nay là trường THPT chuyên Nguyễn Trãi), tháng 9/1984. Thầy được giao nhiệm vụ dạy môn tiếng Nga cho các lớp chuyên xã hội, chuyên tự nhiên và dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên Nga. Nhiều năm liền thầy phụ trách chính đội tuyển thi Học sinh giỏi tỉnh và Học sinh giỏi Quốc gia đạt thành tích cao (đặc biệt có 01 giải Nhất Quốc gia năm 1987). Nhiều năm thầy đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp cơ sở và cấp tỉnh. Thầy nghỉ hưu năm 1997.

2. Cô giáo Nguyễn Thị Hải là một trong những giáo viên tiếng Nga đầu tiên của trường. Cô được giao nhiệm vụ dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên xã hội, chuyên tự nhiên. Đến năm 1994, cô được phân công dạy tiếng Anh tại trường THPT chuyên Nguyễn Trãi và về hưu năm 2007.

3. Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hải (04/08/1963) về trường công tác từ năm 1986. Cô làm tổ phó tổ Ngoại ngữ từ năm 2006; Trưởng ban thanh tra nhân dân từ năm 2015. Ngày đầu mới về trường cô được phân công dạy môn tiếng Nga cho các lớp chuyên xã hội, chuyên tự nhiên và dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên Văn-Nga. Nhiều năm liền đội tuyển thi Học sinh giỏi tỉnh và Học sinh giỏi Quốc gia do cô phụ trách đã đạt thành tích cao (trong đó có 01 giải Nhất Quốc gia năm 2007). 12 năm cô giữ chức vụ tổ phó tổ Ngoại ngữ, trưởng nhóm bộ môn tiếng Nga, liên tục các năm cô đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và cấp tỉnh; được Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng bằng khen và nhiều năm được Chủ tịch UBND tỉnh tặng bằng khen. Năm 2017 cô được Công đoàn ngành Giáo dục Việt Nam tặng danh hiệu Nhà giáo tiêu biểu. Tháng 11/2017 cô được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú. Cô nghỉ hưu năm 2018.

4. Cô giáo Vũ Thị Hồng Hương về trường công tác từ năm 1987. Lúc đầu cô được giao nhiệm vụ dạy tiếng Nga các lớp chuyên xã hội và chuyên tự nhiên. Đến năm 1994 cô được phân công dạy tiếng Anh tại trường THPT chuyên Nguyễn Trãi. Đến năm 2000 cô dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên Nga. Từ năm 2003 trở đi, nhiều năm liền cô được giao phụ trách chính đội tuyển thi Học sinh giỏi tỉnh và Học sinh giỏi Quốc gia. Các đội tuyển do cô phụ trách đều đạt giải cao, trong đó có 01 giải Nhất Quốc gia năm 2007. Nhiều năm liền cô đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp cơ sở và cấp tỉnh. Cô nghỉ hưu năm 2019.

5. Cô giáo Nguyễn Thị Hè về trường công tác từ tháng 12/2006; tổ phó tổ Ngoại ngữ từ năm 2019. Từ khi về trường cô được giao nhiệm vụ dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên Nga. Trưởng thành từ học sinh chuyên Nga, cô nguyện đem tâm huyết và trí tuệ của mình để cống hiến cho sự nghiệp giáo dục tiếng Nga của tỉnh nhà. Cô được giao phụ trách chính đội tuyển thi Học sinh giỏi tỉnh và Học sinh giỏi Quốc gia, nhiều học sinh do cô giảng dạy đã đạt thành tích cao (trong đó có 02 giải Nhất Quốc gia năm 2019 và năm 2020). Nhiều năm liền cô đạt danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp cơ sở và cấp tỉnh.

6. Cô giáo Đinh Thị Hồng Thắm về trường công tác năm 2019. Cô được giao nhiệm vụ dạy tiếng Nga cho các lớp chuyên Nga, đồng phụ trách, trực tiếp giảng dạy đội tuyển thi Học sinh giỏi tỉnh, Học sinh giỏi Quốc gia và đến nay học trò lớp 11 Nga năm học 2019-2020 do cô giảng dạy và bồi dưỡng đã đạt được thành tích cao.

III. Thành tích cho sự nỗ lực không ngừng của cả thầy và trò

Hơn 35 năm gây dựng và trưởng thành, với một khối lượng thành tích đồ sộ ngày càng gia tăng, không thể phủ nhận rằng đây là sự cố gắng không ngừng của các thầy cô và sự nỗ lực của học sinh chuyên Nga của THPT chuyên Nguyễn Trãi. Tính từ những ngày đầu thành lập năm 1987 đến nay (năm 2020), chuyên Tiếng Nga đã góp vào Bảng vàng thành tích của nhà trường với 140 học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp Quốc gia, trong đó có 5 giải Nhất, 37 giải Nhì, 74 giải Ba và 24 giải Khuyến Khích. Không chỉ như vậy, chuyên Tiếng Nga của trường chuyên Nguyễn Trãi còn chinh phục nhiều kỳ thi khác như trong kỳ thi Olympic tiếng Nga tại Trung tâm Ngôn ngữ và Văn hóa Nga tại Hà Nội, ghi nhận thành tích cho sự cố gắng của cả thầy cô và học trò khi chỉ mới tham gia vài năm gần đây mà đã có 25 học sinh đoạt giải. 

Có thể nói, chuyên tiếng Nga là một ngôn ngữ có môi trường đào tạo tốt và nhận được nhiều sự giúp đỡ, động viên của các ban ngành, đoàn thể.

Nhiều em đạt giải HSG Quốc gia, giải Olympic Tiếng Nga đã được trao học bổng toàn phần học tập tại Nga. Các em được tự do chọn ngành nghề, trường mình muốn theo học. Phần lớn các em sau thời gian học tập tại Nga đã quay trở lại Việt Nam để làm việc, góp sức mình xây dựng quê hương, đất nước.

Không chỉ nổi tiếng với số lượng giải lớn, học sinh chuyên Nga của trường THPT chuyên Nguyễn Trãi còn được biết đến là những bạn trẻ rất năng động, giàu nhiệt huyết và ham học hỏi. Bên cạnh những giờ học bổ ích, chuyên Nga còn là khối chuyên hay “xê dịch” nhiều nhất. Các em có nhiều hoạt động ngoại khóa được tổ chức hằng năm như Festival Văn hóa Nga được tổ chức vào tháng 4 và các sự kiện do Trung tâm Văn hóa Nga tổ chức... Thỉnh thoảng, các đoàn chuyên gia Nga từ các trường Đại học của Nga cũng về tư vấn, định hướng chọn trường, hướng nghiệp cho các em.

Đến với chuyên Nga sẽ thêm yêu nền văn hóa của xứ sở bạch dương, sẽ được kết nối với bạn bè bốn phương. Bạn có thể truy cập vào fanpage “Khối chuyên Nga - THPT Chuyên Nguyễn Trãi”: https://www.facebook.com/chuyennga.nt/ hoặc trang web của trường THPT chuyên Nguyễn Trãi : http://www.chuyennguyentrai.edu.vn/  để tìm hiểu thêm về khối chuyên Nga – THPT Chuyên Nguyễn Trãi Hải Dương cũng như cập nhật các hoạt động của khối nhé!

Tác giả: Nguyễn Thị Hè – GV Tiếng Nga
Biên tập: Nguyễn Hà - Thu Liên