Giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn và thông qua thực hành, ứng dụng đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho người học. STEM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó là phong cách học tập sáng tạo. Giáo dục STEM tạo ra những con người có thể đáp ứng được nhu cầu công việc của thế kỷ 21, đáp ứng sự phát triển kinh tế, xã hội của quốc gia và có thể tác động tích cực đến sự thay đổi của nền kinh tế tri thức trong bối cảnh toàn cầu hóa
1. Giáo dục STEM
STEM là viết tắt của các từ: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học). Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
2. Giáo dục STEM trong trường THPT chuyên Nguyễn Trãi
Là ngôi trường đào tạo rất nhiều tài năng của đất nước. Tiến sĩ Trịnh Ngọc Tùng – Hiệu trưởng nhà trường cho rằng: Việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tăng khả năng thích nghi với những yêu cầu trong cuộc cách mạng khoa học 4.0 cho học sinh là những ưu điểm của chương trình giáo dục STEM.
Với vai trò là một hiệu trưởng trường chuyên, cũng là một thầy giáo đam mê khoa học, thầy đã hướng dẫn nhiều học sinh đạt rất nhiều giải cấp tỉnh, cấp quốc gia cuộc thi sáng tạo khoa học tổ chức hàng năm. Từ đó thầy hiểu tầm quan trọng, thiết thực của chương trình giáo dụng STEM trong trường học cần được tổ chức thực hiện nên tháng 2 năm 2020 thầy chính thức ra quyết định thành lập câu lạc bộ STEM trường THPT chuyên Nguyễn Trãi.
Câu lạc bộ gồm 13 thầy cô giáo từ các bộ môn: Toán, Tin, Lý, Hóa, Sinh, Công nghệ và 31 học sinh đến từ các khối lớp tự nhiên. Câu lạc bộ do cô giáo Phan Thị Huệ làm chủ nhiệm và cô giáo Phạm Thị Hạc là phó chủ nhiệm, các thầy cô giáo còn lại là ủy viên với vai trò là giảng dạy, hướng dẫn theo chuyên môn.
Từ khi thành lập câu lạc bộ đã hoạt động theo kế hoạch cụ thể, có nội dung chi tiết để giáo viên và học sinh nghiên cứu tìm hiểu và trải nghiệm theo 5 chủ đề cụ thể:
1. Công nghệ nano và cuộc sống – Chiều thứ 2 hàng tuần
2. Nông nghiệp thông minh – Chiều thứ 3 hàng tuần
3. Cảm biến và dữ liệu – Chiều thứ 4 hàng tuần
4. Roobot và xa tự hành – Chiều thứ 5 hàng tuần
5. Toán học và ứng dụng – Chiều thứ 6 hàng tuần
Trong giai đoạn nghỉ dịch bệnh covid – 19, câu lạc bộ vẫn hoạt động trực tuyến. Các buổi học vẫn diễn ra đều đặn dưới sự điều hành của cô giáo Phan Thị Huệ - Chủ nhiệm câu lạc bộ.
Bên cạnh đó câu lạc bộ STEM của trường còn được tài trợ các thiết bị, dụng cụ của Đại học Vinuni tài trợ với các bộ kit để thực hành cho các chủ đề Robot và xe tự hành, cảm biến và dữ liệu, đo chất lượng nước. Ngoài ra còn trang bị cho một bộ dụng cụ từ máy hàn, máy khoan, các loại tovit, kìm kéo…để có thể sửa chữa các bộ thực hành khi bị hỏng hóc.
Từ 27 tháng 4 học sinh đến trường học tập trung thì lịch học online được chuyển xuống buổi tối. Vào các khung giờ từ 20h30 đền 21h30 vào các ngày từ thứ 3 đến thứ 7 lịch học các chủ đề tiếp tục được triển khai cho các em học sinh tham gia các chủ đề mình yêu thích.
Qua 2 tháng chính thức hoạt động 13 thầy cô và 31 học sinh trong câu lạc bộ thực sự cảm nhận được giáo dục STEM đề cao phong cách học tập mới cho người học, đó là phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị, phải biết cách mở rộng kiến thức, phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết. Chính vì vậy mà các sản phẩm của câu lạc bộ đã và đang được hình thành để đi vào hoạt động.
Hoạt động giáo dục STEM đã phát triển các năng lực đặc thù của các môn học: Vật lý, Hóa, Sinh, Tin, Toán, Công nghệ và biết vận dụng kiến thức các môn khoa học vào giải quyết vấn đề thực tiễn, thổi hồn sự đam mê, kiên trì, chịu khó học hỏi công nghệ 4.0. Hy vọng thời gian tới thành quả của câu lạc bộ STEM trường THPT chuyên Nguyễn Trãi sẽ được ghi nhận dưới các bảng vàng trong các cuộc thi như: cuộc thi sáng tạo khoa học, Robot thông minh… Đến nay câu lạc bộ STEM của trường đã thực sự góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục đã nêu trong chương trình giáo dục phổ thông thời kì đổi mới căn bản và toàn diện.
Tác giả: Nguyễn Ngà – Lan Anh
