TBT Nguyễn Phú Trọng (14/4/1944-19/7/2024) là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của Việt Nam trong thế kỷ 21. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp của mình, ông không chỉ ghi dấu ấn với những đóng góp to lớn trong lĩnh vực chính trị, mà còn có những ảnh hưởng sâu sắc và là người truyền cảm hứng cho giáo dục và thế hệ trẻ Việt Nam.
Sinh ra tại xã Đông Hội, huyện Đông Anh, Hà Nội, đồng chí Nguyễn Phú Trọng trải qua thời thơ ấu trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt và sự chia cắt đất nước. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Ngữ Văn tại Đại học Tổng hợp Hà Nội, ông tiếp tục học tập và nghiên cứu và bảo vệ luận án Phó tiến sĩ (nay là Tiến sĩ) Khoa học lịch sử (chuyên ngành Xây dựng Đảng) ở Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Liên Xô, trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô. Trở về Việt Nam, ông tham gia công tác tại Tạp chí Cộng sản, nơi ông nhanh chóng thể hiện tài năng và sự thông minh sắc sảo của mình.
Sự nghiệp chính trị của đồng chí Nguyễn Phú Trọng bắt đầu thăng tiến khi ông đảm nhận nhiều vị trí quan trọng trong Đảng Cộng sản Việt Nam, từ Bí thư Thành ủy Hà Nội đến Chủ tịch Quốc hội, và cuối cùng là Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam từ năm 2011 đến năm 2021. Trong suốt thời gian lãnh đạo, ông luôn đặt giáo dục lên hàng đầu, coi đó là nền tảng vững chắc để xây dựng một xã hội phát triển và công bằng.
TBT Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định rằng giáo dục là chìa khóa để mở ra tương lai cho thế hệ trẻ. Ông đã nỗ lực thúc đẩy cải cách giáo dục, từ việc đổi mới chương trình học, nâng cao chất lượng giảng dạy đến việc tạo điều kiện tốt hơn cho học sinh và sinh viên. Ông luôn tin rằng, chỉ có thông qua giáo dục, thế hệ trẻ mới có thể phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức và kỹ năng, từ đó góp phần xây dựng đất nước ngày càng phồn thịnh.
Một trong những dấu ấn lớn của TBT Nguyễn Phú Trọng trong lĩnh vực giáo dục là việc thúc đẩy học tập suốt đời và giáo dục ngoại ngữ. Ông cho rằng trong thời đại toàn cầu hóa, việc nắm vững ngoại ngữ sẽ mở ra nhiều cơ hội học tập và làm việc cho thế hệ trẻ. Dưới sự chỉ đạo của ông, nhiều chương trình giáo dục ngoại ngữ được triển khai rộng rãi, giúp học sinh, sinh viên Việt Nam tự tin giao tiếp và hội nhập quốc tế.
Sinh thời, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn dành nhiều tình cảm, sự quan tâm và kỳ vọng vào thế hệ trẻ Việt Nam. Những bài phát biểu của ông trước học sinh, sinh viên luôn gần gũi, dễ hiểu, truyền cảm hứng. Tổng Bí thư luôn khẳng định, thanh niên là một bộ phận quan trọng của dân tộc, là rường cột của quốc gia.
Trong những năm tháng công tác, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn dành thời gian gặp gỡ, động viên những tấm gương tiêu biểu trong thế hệ trẻ. Ông đã nhắn gửi tới thế hệ trẻ cả nước hai chữ "Tiên phong". Theo đó, thanh niên phải tiên phong trong trau dồi đạo đức cách mạng với tinh thần khiêm tốn, giản dị, cầu tiến bộ; dưỡng tâm trong, rèn trí sáng, xây hoài bão lớn; phải có khát vọng vươn lên để cống hiến và coi đó là lẽ sống của mình.
TBT Nguyễn Phú Trọng cũng đặc biệt chú trọng đến việc giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ. Ông nhấn mạnh rằng bên cạnh kiến thức, đạo đức và nhân cách là những yếu tố không thể thiếu. Ông khuyến khích các trường học tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa, tình nguyện, giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị cuộc sống và trách nhiệm với cộng đồng.
Đối với TBT Nguyễn Phú Trọng, thế hệ trẻ không chỉ là tương lai mà còn là hiện tại của đất nước. Ông luôn khuyến khích thanh niên tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội, và kinh tế, đóng góp vào sự phát triển chung.
Trong bức thư Chủ tịch nước, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng viết gửi các thầy cô giáo và các em học sinh toàn quốc năm học 2020-2021 có đoạn:
"Năm học mới 2020 - 2021, đại dịch Covid-19 có thể còn có những diễn biến mới, tôi đề nghị ngành Giáo dục cần tiếp tục quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giáo dục và đào tạo; khắc phục mọi khó khăn để vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa tổ chức tốt việc học tập cho học sinh, sinh viên; tập trung nguồn lực để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tăng cường giáo dục truyền thống lịch sử, văn hoá dân tộc, đạo đức, lối sống, lý tưởng cách mạng, rèn luyện kỹ năng và bản lĩnh cho học sinh, sinh viên; xây dựng môi trường giáo dục thân thiện, an toàn, nỗ lực phấn đấu tạo tiền đề thực hiện thành công kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 của ngành Giáo dục và lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Tôi mong các thầy giáo, cô giáo, cán bộ quản lý, người lao động ngành Giáo dục tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp, giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, tâm huyết với nghề, sáng tạo, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục nước nhà; mong các em học sinh, sinh viên phát huy truyền thống hiếu học của ông cha, thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt để sau này trở thành chủ nhân tương lai của đất nước, vừa "hồng", vừa "chuyên". Tôi mong các bậc phụ huynh tiếp tục phối hợp với ngành Giáo dục tạo điều kiện để con em mình được học tập, rèn luyện tốt nhất."
Ông cũng từng nói: “Thanh niên là lực lượng tiên phong, là người chủ tương lai của đất nước. Chúng ta cần tạo mọi điều kiện để các em phát triển, cống hiến và khẳng định mình.”
Bản thân TBT Nguyễn Phú Trọng cũng là một tấm gương về tinh thần tôn sư trọng đạo, thể hiện ở bức thư viết cho cô giáo cũ. Trong bức thư, không có chức danh hay dấu ấn nào của một Tổng Bí thư, chỉ có nét chữ của trò Trọng - học trò cũ của cô Đặng Thị Phúc với lời tri ân tha thiết: “Em vẫn giữ mãi những kỷ niệm sâu sắc, không bao giờ phai mờ trong những năm tháng được cô dạy bảo”.
Lá thư của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi cô giáo cũ Đặng Thị Phúc là một tác phẩm đầy cảm xúc và lòng biết ơn. Thư viết một cách chân thành, giản dị, thể hiện lòng tri ân sâu sắc của ông đối với người đã dìu dắt mình những năm tháng đầu đời.
Tổng Bí thư bày tỏ sự trân trọng đối với công lao dạy dỗ của cô Phúc, người đã không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn gieo mầm những giá trị nhân văn và đạo đức. Ông nhắc lại những kỷ niệm thời thơ ấu, những bài học cô đã dạy, và khẳng định rằng những điều đó đã góp phần quan trọng trong việc hình thành nhân cách và sự nghiệp của mình. Bức thư cũng cho thấy tinh thần “tôn sư trọng đạo” của người Việt Nam, đồng thời là minh chứng cho mối quan hệ thầy trò bền chặt qua thời gian. Không chỉ với thầy cô giáo cũ, trước mái trường năm xưa, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vẫn khiêm nhường coi mình chỉ là người học trò nhỏ đã nhờ được dìu dắt mà lớn lên, trưởng thành.
Năm 2020, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lại một lần nữa về thăm Trường Trung học phổ thông Nguyễn Gia Thiều, nhân dịp nhà trường kỷ niệm 70 năm ngày thành lập. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng luôn xưng ''em'' và gọi ''thầy'' với Ban giám hiệu nhà trường:
"Em báo cáo các thầy, các cô, bây giờ em là Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, nhưng khi về trường em xin phép các thầy, các cô vẫn gọi em là Nguyễn Phú Trọng - cựu học sinh của trường. Trong buổi lễ, thầy cô cũng giới thiệu em là cựu học sinh Nguyễn Phú Trọng".
Sự kính trọng và tình cảm mà Tổng Bí thư dành cho cô giáo cũ, cho mái trường năm xưa của mình là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ, nhắc nhở họ về giá trị của sự học hỏi và lòng biết ơn đối với những người đã từng dìu dắt mình trên con đường tri thức. Đây cũng là câu chuyện truyền cảm hứng, góp phần lan tỏa những giá trị nhân văn tốt đẹp trong xã hội.
Sự quan tâm sâu sắc và những chính sách đúng đắn của TBT Nguyễn Phú Trọng trong giáo dục đã góp phần tạo ra một thế hệ trẻ Việt Nam năng động, tự tin và đầy khát vọng. Những thành tựu ông đạt được không chỉ là những bước tiến vững chắc trong sự nghiệp chính trị, mà còn là những di sản quý báu cho nền giáo dục và thế hệ trẻ Việt Nam.
TBT Nguyễn Phú Trọng đã qua đời vào ngày 19/7/2024, nhưng những đóng góp của ông cho giáo dục và thế hệ trẻ vẫn còn mãi. Ông để lại một tấm gương sáng về sự cống hiến và lòng yêu nước, truyền cảm hứng cho biết bao thế hệ người Việt Nam tiếp tục phấn đấu và vươn lên. Di sản của ông sẽ mãi là nguồn động lực lớn lao, thúc đẩy đất nước Việt Nam tiếp tục phát triển và tiến bộ.
Tác giả: Nguyễn Thị Lan Anh - GV Ngữ văn trường THPT chuyên Nguyễn Trãi.