Vũ Ngọc Anh - Cựu học sinh chuyên Anh (2001 – 2004) có 12 năm làm việc trong lĩnh vực ngân hàng và từng trải qua nhiều vị trí như: Giám đốc Sở Giao dịch Techcombank (2013), Giám đốc Trung tâm Khách hàng ưu tiên Techcombank (2015), Phó Giám đốc Khối Khách hàng cá nhân Seabank (2017), Giám đốc Phân khúc khách hàng MSB (2020)chia sẻ những kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực ngân hàng cuả mình để đưa ra một vài định hướng cho các bạn học sinh lớp 12 đang trong thời điểm làm hồ sơ chọn trường đăng kí.
Khi nói đến “Ngân hàng” bạn nghĩ đến điều gì? Rất nhiều người trả lời họ nghĩ đến tín dụng, cho vay, tiền gửi, nghĩ đến những cô giao dịch viên xinh đẹp và những quyển sổ tiết kiệm đóng dấu đỏ chói đặt trong két sắt gia đình. Điều đó hoàn toàn đúng, nhưng mới là một mặt rất nhỏ của bức tranh. Ngân hàng là một tổ chức bài bản chuyên nghiệp bậc nhất thế giới, bên cạnh những mặt rất truyền thống, ngân hàng ngày nay đã có những bước phát triển hiện đại đến không ngờ để “bắt trend” với thị trường và phục vụ khách hàng. Từ đó cũng mở ra thêm vô số cơ hội cho các bạn thử sức, học hỏi, phát triển tài năng và…kiếm tiền.
Bạn học chuyên tự nhiên hay xã hội?
Bạn thuộc tuýp hướng nội hay hướng ngoại?
Bạn thích giao tiếp hay thích nghiên cứu?
Dù bạn là ai, bạn đều có vị trí phù hợp trong ngân hàng sẵn sàng chào đón bạn.
Khi đi học hay mới bắt đầu khởi nghiệp, chúng ta luôn mơ giấc mơ lớn về một sự nghiệp thành đạt mười mấy năm sau, khi chúng ta trở thành những nhân tài lãnh đạo ưu tú hay chuyên gia cao cấp... Để ước mơ đó trở thành hiện thực, hãy luôn bắt đầu bước đi thật chắc chắn và chăm chỉ từ những bước đầu tiên bạn nhé!
Triết lý kinh doanh của ngân hàng ngày nay là “customer centric” – khách hàng là trọng tâm, do đó để thành công với nghề này, cần luôn lắng nghe và thấu hiểu khách hàng. Những vị trí tiềm năng đầu tiên và tạo nền tảng vững chắc nhất cho bạn chính là vị trí phục vụ khách hàng trực tiếp tại các đơn vị kinh doanh (chi nhánh/phòng giao dịch) như:
# Giao dịch viên phục vụ khách hàng giao dịch tại quầy: mở tài khoản, chuyển khoản, tiết kiệm…
# Chuyên viên tư vấn khách hàng cá nhân chịu trách nhiệm chăm sóc và tư vấn, cung cấp mọi sản phẩm dịch vụ tài chính cho khách hàng theo từng giai đoạn phát triển và nhu cầu của họ: tài khoản giao dịch khi mới ra trường, thẻ tín dụng để chi tiêu, món tiết kiệm đầu tiên cho tương lai, khoản vay để mua căn nhà-chiếc xe đặt nền móng cho cuộc sống vững bền, hay bảo hiểm bảo vệ sức khỏe và an toàn trước rủi ro cho gia đình, con cái.
# Với vị trí Chuyên viên quan hệ khách hàng doanh nghiệp còn “oách” hơn, bạn sẽ chịu trách nhiệm đánh giá tài chính của doanh nghiệp, doanh thu-chi phí-công nợ, vòng quay và nhu cầu vốn, các đối tác giao dịch…từ đó đưa ra đánh giá về “sức khỏe” doanh nghiệp, các đề nghị về hạn mức vay vốn phục vụ kinh doanh hay khoản vay đầu tư tài sản cố định,…
Chúc mừng Bạn gia nhập hàng ngũ cổ cồn trắng tinh anh và chuyên nghiệp bậc nhất của thời đại, tự tin, giỏi giang, chủ động! Một trong những điểm hay nhất của nghề này là bạn sẽ có cơ hội gặp gỡ với nhiều tuýp người khác nhau, bao gồm tầng lớp người giàu có nhất trong xã hội, hay những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam, mở ra vô số cơ hội học hỏi và trải nghiệm. Bạn sẽ lớn rất nhanh, trưởng thành nhanh chóng thông qua những thách thức cần đối mặt để đáp ứng nhu cầu cho khách hàng. Thử thách càng nhiều thì nghiệp vụ và kỹ năng tăng càng nhanh. Và điều đặc biệt: Bạn sẽ cảm thấy cuộc sống của mình vô cùng ý nghĩa khi chinh phục và mang lại niềm vui cho khách hàng!
Những năm đầu đi làm, tôi thường xuyên rời cơ quan vào 8-9-10 giờ tối, ước mơ lớn nhất khi đó là được…ngủ luôn ở cơ quan cho tiện, đỡ tốn thời gian đi lại. Có lần tôi đã bật khóc ngay tại chỗ vì trình fail một khoản vay lớn của khách hàng doanh nghiệp. Có những khi thất vọng, muốn từ bỏ, nhưng không lấn át được niềm vui và tự hào khi mình chinh phục được thử thách và giúp khách hàng đạt thành giao dịch. Dù bao nhiêu năm sau nhớ lại, tôi vẫn cảm nhận được vẹn nguyên những cảm xúc khi ấy, tôi nghĩ, nó đã tạo nên một phần con người tôi hôm nay.
Khi đã có kinh nghiệm rồi, nếu muốn tiếp tục với nghề kinh doanh trực tiếp, các bạn có thể lựa chọn các vị trí cao cấp hơn như Giám đốc quan hệ khách hàng ưu tiên (chăm sóc khách hàng giàu có), Giám đốc quan hệ khách hàng doanh nghiệp lớn (phụ trách giao dịch của khách hàng doanh nghiệp lớn), các vị trí kinh doanh tại các mảng chuyên biệt của ngân hàng như Nguồn vốn (Treasury), Định chế tài chính (FI), Đầu tư (Investment Banking),…Và tiếp tục phấn đấu lên những vị trí lãnh đạo như Trưởng nhóm, Giám đốc mảng cá nhân/doanh nghiệp, Giám đốc chi nhánh, Giám đốc Vùng,…Con đường sự nghiệp và thăng tiến trong ngân hàng luôn rộng mở với những cá nhân chịu học hỏi và có năng lực. Và đặc biệt bạn sẽ có rất nhiều cơ hội được đi đây đi đó, đến những nơi mà bạn chưa từng được đặt chân đến.
Đó là con đường phù hợp dành cho các bạn có tính cách hướng ngoại, năng động, thích giao tiếp và chinh phục khách hàng. Nếu bạn là tuýp ngược lại, hoặc giả một ngày tỉnh dậy bỗng nhiên muốn làm “một cái gì đó” mang tính chất hệ thống và chuyên sâu hơn, vẫn có một bầu trời các vị trí đang chờ bạn. Đây chính là phần thú vị nhất của “Banking hiện đại” mà tôi nhắc đến ở phần đầu bài viết.
Đã bao giờ bạn nghĩ đến làm sao để bố mẹ, anh chị, hàng xóm của chúng ta được phục vụ một cách nhanh nhất, sử dụng những sản phẩm dịch vụ với thiết kế phù hợp có lợi nhất, người uy tín thì được vay hạn mức cao mà có người lại bị từ chối cho vay,…? Những sản phẩm dịch vụ mà ngân hàng cung cấp cho khách hàng đến từ đâu? - Câu trả lời nằm ở các Bộ phận Hội sở.
Tôi tạm chia thành nhóm Khối chính:
# Nhóm khối kinh doanh như Khối khách hàng cá nhân, khối khách hàng doanh nghiệp chịu trách nhiệm nghiên cứu về chân dung, hành vikhách hàng, đưa ra các giải pháp về sản phẩm dịch vụ đáp ứng đúng nhu cầu, sau đó phối hợp với Khối Marketing xây dựng các chương trình để quảng bá và triển khai tới hệ thống bán hàng và khách hàng.
# Nhóm khối Back office như Khối Quản trị rủi ro chịu trách nhiệm về các chính sách rủi ro tín dụng, quản lý danh mục nợ, xây dựng mô hình xếp hạng tín dụng,…; Khối Vận hành thực hiện các nghiệp vụ tác nghiệp vận hành, quản lý chất lượng dịch vụ; Khối Tài chính quản lý doanh thu-chi phí, bảng cân đối của cả ngân hàng và hỗ trợ các khối kinh doanh trong hoạt động quản trị và phân tích dữ liệu. Còn có 2 khối rất thú vị, Khối chiến lược xây dựng chiến lược cho toàn ngân hàng, và Khối Nhân sự “gần gũi” nhất vì chính là người tuyển dụng chúng ta vào làm việc.
Không chỉ dừng lại ở cơ cấu hay cách vận hành truyền thống, các ngân hàng ngày nay ứng dụng công nghệ vô cùng mạnh mẽ vào hoạt động. Từ đó các vị trí như Data analytic, Data scientist,…hay các vị trí liên quan đến Digital Banking là vô cùng hot.Một khi đảm nhận những vị trí này, thậm chí còn có ngành “anh em” của ngân hàng đang chờ bạn: Fintech.
Nhìn chung tất cả những vị trí này đều có điểm chung là cần nền tảng kinh nghiệm thực tế, vận dụng rất nhiều kỹ năng đánh giá, phân tích, thiết kế để đưa ra các chính sách, chương trình, báo cáo, kết luận,…hữu ích từ đó giúp triển khai kinh doanh và phục vụ khách hàng hiệu quả.
Bạn có thể lựa chọn các trường và ngành học phù hợp ngay từ bây giờ, ví dụ như Ngân hàng, hoặc Tài chính, hoặc Kinh tế, Ngoại thương,…Những trường với chuyên ngành về tài chính-kinh tế-ngân hàng sẽ giúp các bạn có kiến thức nền tốt để bắt đầu. Đối với những vị trí đặc thù như Marketing, hay Pháp chế, bạn có thể thử tìm hiểu về Học viện báo chí tuyên truyền, Đại học Luật. Đó là một vài ví dụ mang tính chất gợi ý sơ bộ.
Riêng các bạn lớp chuyên Anh, nếu băn khoăn liệu mình có phù hợp với những công việc như trên không? Thì xin hãy cất những băn khoăn ấy đi, vì tính chất môn thi đại học (khối D) đã cho thấy thế mạnh của các bạn: Sự
cân bằng. Các bạn đủ logic, đủ thông minh, cũng đủ nhạy cảm, và đặc biệt có khả năng ngôn ngữ dẫn đến khả năng giao tiếp vô cùng tốt – đó là những vốn quý với bất cứ nghề nào, đặc biệt là ngân hàng.
Thế hệ trẻ ngày nay rất giỏi giang và năng động, tôi luôn có một nỗi sợ hãi rằng nếu tôi không cố gắng, thì một ngày nào đó không xa các bạn sẽ vượt qua. Vì thế hãy tự tin nhé. Tìm hiểu kỹ và lắng nghe con tim, hãy kết hợp cả 2 yếu tố để quyết định: Mục tiêu cuộc đời của bạn là gì? Bạn yêu thích điều gì?
“Cuộc sống là muôn màu, nhưng cuộc đời bạn màu gì do chính sự lựa chọn và từng nét vẽ của bạn tạo nên. Hãy lựa chọn đúng ngay từ những nét vẽ đầu tiên vào hôm nay, và kiên trì cho đến những nét cuối cùng.
Chúc các bạn thành công và tôi tin các bạn sẽ thành công. Hẹn gặp lại vào một ngày không xa trong khoá Quản trị viên tài năng của Ngân hàng nhé!”
Tác giả: Vũ Ngọc Anh
Cựu học sinh lớp chuyên Anh niên khóa 2001-2004