Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi tỉnh Hải Dương được thành lập từ năm 1984 với tên gọi ban đầu là Trường phổ thông Năng khiếu tỉnh Hải Hưng. Đến năm học 1997 -1998 đổi tên thành Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi. Trường được Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh, Sở Giáo dục & Đào tạo giao nhiệm vụ mũi nhọn là phát hiện, khơi nguồn, đào tạo và bồi dưỡng học sinh giỏi cho 11 môn chuyên Trung học phổ thông: Toán, Tin, Lý, Hoá, Sinh, Văn, Sử, Địa, Anh, Nga, Pháp với phạm vi tuyển sinh trên địa bàn toàn tỉnh Hải Dương và một số vùng lân cận. Mục tiêu phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho quê hương, đất nước đó được Nhà trường coi là sứ mạng: “Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi là một trong những trường THPT chuyên hàng đầu của Việt Nam - nơi phát hiện, bồi dưỡng và nhân rộng các tài năng trở thành những công dân toàn cầu; nơi mà sự say mê được nuôi dưỡng, sự sáng tạo được khuyến khích, sự hợp tác được thúc đẩy, tính chuyên nghiệp được hướng tới, và sự hài hòa trong lợi ích được đảm bảo”. Bên cạnh đó nhiệm vụ nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh và nâng cao số lượng cũng như chất lượng học sinh thi đỗ vào các trường Đại học hàng năm cũng là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của trường.
Là ngôi trường có bề dày truyền thống hơn 30 năm xây dựng và phát triển, Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi đang ngày càng khẳng định vị thế một trường THPT chuyên có chất lượng cao nhất trong tỉnh và trong toàn quốc. Từ tháng 6/2009, Nhà trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia. Nhà trường luôn đạt danh hiệu Tập thể Lao động tiên tiến và Tập thể Lao động xuất sắc; được UBND Tỉnh Hải Dương tặng Cờ thi đua xuất sắc năm 1997, 1998, 2009; được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng tặng Bằng khen năm 1989; được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT tặng Cờ thi đua năm 2013; được Thủ tướng Chính Phủ tặng bằng khen năm 2013; được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ Thi đua xuất sắc năm 2014; được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba năm 1994, Huân chương Lao động hạng nhì năm 2009; Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2015; 6 Nhà giáo được nhà nước phong tặng danh hiệu “Nhà giáo ưu tú”; 2 Nhà giáo được tặng Huân chương Lao động hạng ba; 1 Nhà giáo được công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua toàn quốc; nhiều Nhà giáo được công nhận danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp Tỉnh, cấp cơ sở; 11Nhà giáo được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen; nhiều Nhà giáo được Bộ GD&ĐT, UBND tỉnh tặng Bằng khen.
Nhằm tạo điều kiện cho công tác giáo dục, đào tạo, phát hiện nhân tài, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh đã quan tâm đầu tư xây dựng 5 tòa nhà kiên cố trên diện tích 31.995 m2 thuộc phường Tân Bình, thành phố Hải Dương cho Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi. Đến nay, cơ sở vật chất của nhà trường khang trang, hiện đại, đầy đủ tiện nghi, trang thiết bị, đáp ứng tốt yêu cầu giảng dạy và học tập.
Đội ngũ cán bộ giáo viên có lập trường tư tưởng kiên định, trình độ chuyên môn vững vàng, tâm huyết với nghề, đáp ứng sự đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, có ý thức trau dồi nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích cực học tin học, ngoại ngữ, viết chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm, thiết kế đồ dùng dạy học, đổi mới phương pháp và áp dụng công nghệ dạy học hiện đại. Công tác bồi dưỡng giáo viên luôn được chú trọng, đặc biệt quan tâm tới việc tự bồi dưỡng. Hiện nay, toàn Trường có 128 cán bộ, giáo viên, nhân viên. Về trình độ chuyên môn, có 1 giáo viên có trình độ Tiến sĩ, 1 giáo viên đang theo học nghiên cứu sinh, 54 thạc sỹ, 13 giáo viên có trình độ sau đại học.
Được sự quan tâm chăm lo của nhà trường, cha mẹ và sự tận tình dạy bảo của các thầy cô giáo, học sinh Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi luôn chăm ngoan, có ý thức tự giác cao trong học tập. Điều đó được thể hiện rõ nét qua những kết quả mà học sinh nhà trường đạt được trong 6 năm học gần đây. Hàng năm, 100% học sinh ở các khối lớp hoàn thành nhiệm vụ được giao, tỷ lệ học sinh giỏi, khá liên tục tăng qua các năm, 100% học sinh khối 12 thi đỗ tốt nghiệp, tỷ lệ đỗ đại học, cao đẳng đạt từ 97 - 99%, luôn đứng trong top đầu về tỷ lệ đỗ đại học, cao đẳng trong cả nước. Đặc biệt, học sinh của Trường đã giành được 20 Huy chương Quốc tế và Khu vực, trong đó: 3 HCV, 6 HCB, 8 HCĐ và 3 bằng khen; 1572 giải Quốc gia, trong đó: 60 giải nhất, 362 giải nhì, 644 giải ba, 506 giải khuyến khích. Đó là những con số hết sức ý nghĩa, không chỉ khẳng định truyền thống dạy tốt - học tốt của Trường mà còn là kết quả của sự nỗ lực, phấn đấu bền bỉ của cán bộ, giáo viên và học sinh toàn trường.
Bên cạnh công tác trí dục là trọng tâm, Nhà trường đặc biệt quan tâm giáo dục toàn diện cho học sinh qua việc chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hướng nghiệp dạy nghề, văn nghệ, thể thao, các hoạt động có tính cộng đồng, nhân đạo từ thiện...Triển khai nội dung hoạt động hướng nghiệp, hoạt động ngoài giờ lên lớp đối với học sinh theo đúng sự chỉ đạo của các cấp quản lý. Đổi mới hình thức và nâng cao chất lượng các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tổ chức tốt sinh hoạt tập thể góp phần giáo dục truyền thống đất nước, địa phương. Tư vấn nghề cho học sinh lớp 12 chuẩn bị thi vào các trường ĐH, CĐ. Làm tốt công tác giáo dục quốc phòng an ninh, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, rèn luyện sức khoẻ, bảo vệ thân thể, giữ gìn cảnh quan môi trường “Xanh - Sạch - Đẹp”, phòng chống các tệ nạn xã hội xâm nhập vào học đường; giáo dục truyền thống, đạo đức, lối sống. Tăng cường giáo dục tâm sinh lý, giới tính và chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Nhờ đó học sinh của Trường được phát triển toàn diện về đức - trí - thể - mĩ, các em luôn tự tin và đạt nhiều thành công khi bước vào môi trường học tập mới, trong cuộc sống và công việc sau này.
Với những kết quả đã đạt được, Trường THPT chuyên Nguyễn Trãi đã trở thành một địa chỉ giáo dục uy tín và tin cậy, được nhân dân địa phương và các thế hệ học sinh trao gửi niềm tin. Ngôi trường này đã chắp cánh cho biết bao ước mơ học trò trở thành hiện thực, để các em vững bước trên con được học tập, rèn đức, luyện tài trở thành những chủ nhân tương lai ưu tú của đất nước.
Tác giả: TS. Trịnh Ngọc Tùng- Hiệu trưởng Nhà trường.
