Bọn mình biết đến Toán Mô Hình (TMH) qua các anh chị Toán 14-17 vào năm ngoái ( năm mà đội của anh Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Anh Tuấn và Phạm Hải Châu - 13 Toán - đạt giải Nhất.). Noi gương các tiền bối, các thành viên Toán 15-18 cũng đã đăng ký dự thi vào năm sau và quả thật, chúng mình đã bị bất ngờ trước sự thú vị mà cuộc thi này đem lại. Không giống như các cuộc thi toán truyền thống, TMH sẽ cho bạn một cái nhìn rất mới về cách sử dụng những kiến thức Toán khô khan, khó hiểu, cùng với đó là rèn luyện cho bạn khả năng tư duy và làm việc nhóm để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Mình tin đây sẽ là một trải nghiệm quý giá với tất cả những bạn có niềm yêu thích với bộ môn Toán. Do vậy hôm nay mình viết bài này nói về quá trình mình tham gia TMH, những thứ mình thấy ấn tượng và cả một chút kinh nghiệm để các bạn muốn dự thi vào năm sau có một cái nhìn rõ nhất về cuộc thi (và để tiếp nối truyền thống lấy giải cao của CNT). Nào chúng mình bắt đầu thôi!
Đầu tiên, các cậu sẽ tham gia TMH theo thể thức đội 4 người, cho nên việc đầu tiên cần làm sẽ là kiếm cho mình những đồng đội đáng tin cậy. Còn nếu không tìm được đồng đội cũng đừng lo, các cậu vẫn có thể đăng ký đơn và để Ban tổ chức ghép cặp với các bạn khác (nếu cậu nào đi với mục đích kiếm giải thì nên cân nhắc lựa chọn này, vì nhiều khả năng các cậu sẽ được ghép đội với những bạn siêu giỏi đến từ các trường top của HN đấy). Việc tiếp theo các cậu cần làm sẽ là chuẩn bị hành trang lên thủ đô. Do cuộc thi được tổ chức trong 3 ngày nên các cậu nên chuẩn bị đồ đạc như chuẩn bị cho một chuyến du lịch nhỏ, với mình là quần áo, chứng minh nhân dân, đồ dùng cá nhân (bàn chải, dầu gội, khăn mặt,…), các thể loại sạc, giấy bút, laptop (mỗi đội chỉ cần 1-2 cái) . Lớp Toán 15-18 năm nay tham dự cuộc thi với số lượng khá đông (21 người), và có một số thành phần say xe (như mình) cho nên bọn mình quyết định di chuyển lên Hà Nội bằng tàu.
Cuộc thi tổ chức vào 3 ngày từ thứ 5 đến thứ 7, nhưng bọn mình vẫn lên trước một ngày để có nhiều thời gian chuẩn bị. Sáng thứ 4 sau khi xin cô giáo bộ môn nghỉ ca 2, bọn mình bắt chuyến tàu 10h đi Hà Nội.
Do được đi cùng đồng bọn khá vui nên thời gian gần 2 tiếng trên tàu trôi quá khá nhanh. Bọn mình đặt chân đến Hà Thành vào khoảng gần 12h trưa. Sau đó tất cả gọi GrabCar về kí túc xá để làm thủ tục check-in. Năm nay Ban tổ chức sắp xếp cho các đội từ tỉnh khác đến trọ lại ở làng sinh viên Hacinco, đây là vị trí thuận lợi do nằm ở nội thành, xung quanh có vô số các quán ăn, trung tâm thương mại, rạp phim, dư sức phục vụ nhu cầu ăn chơi của mọi người. Tuy địa điểm khá thuận lợi nhưng cơ sở vật chất của kí túc xá thì chưa tốt lắm. Có lẽ do được xây cách đây khá lâu nên trông phòng ở khá cũ kỹ, có một số mùi lạ. Tuy vậy vẫn có điều hòa, điện nước đầy đủ, và với bọn mình thế là đủ.
Sau khi làm thủ tục check-in, bọn mình nghỉ một lúc và sau đó rủ nhau đi ăn trưa (mặc dù lúc đó đã gần 3h chiều). Sau khi kết thúc buổi chiều bằng kèo xem Spiderman: Homecoming, bọn mình trở về kí túc xá. Do cơm Ban tổ chức cuộc thi chuẩn bị không hợp khẩu vị với đa số các bạn, bọn mình quyết định lại đi ăn ngoài (mình không khuyến khích các cậu làm tương tự, vì đây là một cách đốt tiền vô cùng dã man), trong khi một số bạn nam khác hẹn gặp nhau tại “Chiến trường công lý”, và như thế ngày đầu tiên ở Hà Nội của bọn mình đã kết thúc.
Sang đến ngày hôm sau, ngày đầu tiên của cuộc thi, bọn mình phải dậy sớm để đến địa điểm thi đúng giờ. Do địa điểm thi – Trường phổ thông liên cấp Olympia cách kí túc xá một đoạn khá xa, nên để thuận tiện trong việc di chuyển, Ban tổ chức đã chuẩn bị xe bus cho tất cả các thí sinh. Sau khi đến nơi, các thí sinh sẽ được phát tài liệu, áo và thẻ cho cuộc thi và sẽ được dẫn vào thư viện của trường, nơi diễn ra buổi tập huấn đầu tiên. Trong buổi tập huấn, bọn mình đã được tiếp thu với khá nhiều kiến thức mới lạ, thú vị như Thuật toán bình phương tối thiếu (Least square method), phương pháp Simplex để giải bài toán quy hoạch tuyến tính hay phương pháp Cây và chặn (branch and bound),...
Sau khi kết thúc màn tập huấn, bọn mình dùng bữa trưa tại nhà ăn của trường (đồ ăn khá ngon) và nghỉ ngơi chuẩn bị cho chuỗi trò chơi vào buổi chiều. Các trò chơi do Ban tổ chức sắp xếp khá thú vị và có độ “hack não” khá cao nên đã gây không ít khó khăn cho các đội, nhưng bù lại bọn mình đã có những khoảnh khắc khá vui cùng với những người bạn ở tỉnh khác. Kết thúc vòng trò chơi, CNT có 1 đội xếp thứ nhất, ngoài ra đội của mình xếp thứ ba, tạo ra một chút lợi thế về tổng điểm cuộc thi. Như vậy nội dung của ngày tập huấn đã kết thúc, bọn mình lại lên xe bus trở về kí túc xá nghỉ ngơi chuẩn bị cho ngày tiếp theo. (Một số bạn nam lại tiếp tục cầm laptop đi trau dồi kỹ năng tin học).
Ngày thi thứ 2 là ngày diễn ra bài thi viết. Mỗi đội sẽ được xếp vào một phòng riêng và sẽ có 6 tiếng bàn bạc với nhau để giải quyết các vấn đề mà Ban tổ chức đưa ra. Đề bài năm nay khá mới lạ và thú vị: Xác định chiến lược kinh doanh, tìm ra quãng đường tối ưu nhất,…. đòi hỏi các đội phải sử dụng các kiến thức đã được học ở vòng tập huấn một cách khéo léo và sáng tạo. Đội của mình ban đầu tuy có một chút bất đồng quan điểm trong cách giải quyết vấn đề, song cuối cùng chúng mình cũng đã hoàn thành bài thi ở mức tạm ổn.
Bài làm phải được nộp cho Ban tổ chức qua email vào 4h chiều. Tiếp theo các đội sẽ có thời gian đến 12h đêm hôm đó để chuẩn bị Powerpoint cho bài thuyết trình diễn ra vào sáng hôm sau. Đội nộp muộn sẽ bị trừ điểm (do vậy tối hôm đó mình và một số bạn đã không dám tắm để làm vì sợ trễ deadline).
Ngày thi cuối cùng, các đội sẽ được chia vào 6 hội đồng tương ứng với 6 giám khảo. Các đội sẽ lần lượt được gọi vào hội đồng tương ứng của mình để thực hiện phần thi thuyết trình. Các giám khảo vòng này đều là những người có chuyên môn cao, có tên tuổi trong ngành Toán, điều này đã gây cho chúng mình một chút áp lực, nhưng may mắn là đội mình vẫn hoàn thành vòng thuyết trình ở mức tạm ổn. Sau đó các thí sinh có một chút thời gian nghỉ ngơi để chuẩn bị cho phần thông báo kết quả vào buổi chiều. Bốn đội xuất sắc nhất sẽ được công bố trước sẽ một lần nữa phải thực hiện bài thuyết trình của mình, lần này là trước toàn bộ ban giám khảo và tất cả thí sinh còn lại.
Do không tự tin lắm với bài làm của đội nên mình đã khá shock khi biết tin đội mình lọt Top 4. Tuy nhiên bằng một cách thần kỳ nào đó bọn mình vẫn trót lọt vượt qua được lần thuyết trình thứ 2. Sau khi 4 đội kết thúc phần thi, BGK sẽ bắt đầu làm việc để có kết quả chính thức. Trong lúc đó, chương trình giao lưu giữa BGK và các thí sinh được diễn ra. Chúng mình đã được đón một vị khách vô cùng đặc biệt: Giáo sư Ngô Bảo Châu. Khi Giáo sư bước vào, các bạn đều rất háo hức vì không nghĩ sẽ có một ngày được gặp Ngô Bảo Châu "bằng xương bằng thịt" (đã có một bạn nam không cầm được nước mắt khi được Giáo sư hỏi thăm).
Sau khi BGK bàn bạc xong, kết quả cụ thể được công bố với toàn bộ thí sinh. Đội của bọn mình chỉ dừng lại tại vị trí thứ 2 – giải Nhất (để tuột giải Đặc biệt cùng với cúp vàng vào tay các bạn chuyên Khoa Học Tự Nhiên), nhưng dù sao đây cũng là một kết quả tốt hơn so với kỳ vọng. Do thiếu một chút may mắn nên CNT ngoài đội của mình chỉ có một đội nữa đạt giải – giải Khuyến khích. Sau khi các đội nhận giải xong, Ban tổ chức đã tổ chức một bữa tiệc ngọt nho nhỏ cho các bạn thí sinh để mừng cuộc thi đã diễn ra thành công tốt đẹp. Sau đó các đội sắp xếp lại đồ đạc của mình để trở về, kết thúc 3 ngày thi với nhiều trải nghiệm khó quên.
Trong cuộc thi lần này, điều gây cho mình ấn tượng nhất có lẽ là sự nhiệt tình và chu đáo của các anh, các chị, các bạn trong Ban tổ chức. Có thể nói với một cuộc thi mà các thí sinh được chuẩn bị đồ ăn, chỗ ở trong 3 ngày cùng với rất nhiều thứ hay ho như áo đồng phục, các bộ trò chơi boardgame hay những tài liệu rất bổ ích về Toán, thì để gói gọn phí dự thi cho mỗi thí sinh chỉ ở mức 250.000/người, mình nghĩ Ban tổ chức đã phải cố gắng rất nhiều. Từ thuê địa điểm trọ, địa điểm thi, mời các giám khảo cho đến những việc nhỏ như đặt cơm, chuẩn bị phương tiện di chuyển, kiểm tra điện nước từng phòng, mình tin rằng các anh chị luôn đặt hết tâm huyết vào để các thí sinh có một trải nghiệm tốt nhất với TMH. Khi mình đến địa điểm thi, luôn có các anh chị ban tổ chức hỏi tối qua ăn có ngon không, ngủ có ngon không, đồng thời giải đáp tất cả các thắc mắc kể cả có phần vô lý của thí sinh chúng mình. Sự tài năng và chu đáo của đội ngũ ban tổ chức cùng các bạn cộng tác viên của TMH năm nay đã tạo cho mình nói riêng và tất cả thí sinh nói chung một ấn tượng sâu sắc, tạo nên một kỳ thi thành công.
Và đó là những chia sẻ mà mình sẽ có ích với những bạn quan tâm đến cuộc thi này và có ý định tham gia vào năm sau. Mình nghĩ đây là một cuộc thi vô cùng thú vị và bổ ích. Với cơ hội được làm quen với nhiều người bạn đến từ nơi khác, được học nhiều kiến thức mới lạ, và có dịp vi vu trên Hà Nội với đám bạn, thì mình không nghĩ có lý do nào để bạn không tham gia Toán Mô Hình cả. Cuối cùng, dù là hơi sớm nhưng chúc các bạn CNT có ý định tham gia Toán Mô Hình 2018 sẽ có những trải nghiệm khó quên như chúng mình đã từng nhé!
Tác giả: Chậu
